Aktualności

Jak w większości bibliotek w Polsce, także i u nas w sobotę 9 września 2023 r. odbyło się 12 już Narodowe Czytanie powieści Elizy Orzeszkowej „Nad Niemnem”.
Po ubiegłorocznym sukcesie Narodowego Czytania „Ballad i romansów” postanowiliśmy po raz kolejny włączyć się do akcji razem z ZSZiO w Sułkowicach jako współorganizatorem imprezy. Podobnie jak w roku ubiegłym wszyscy ci, którzy na chwilę chcieli przenieść się w nadniemeńskie okolice, mogli przybyć do naszej Izby Tradycji, która na kilka godzin zamieniła się w korczyński dworek, a to dzięki dużemu wkładowi  pracy pani Anny Gatlik i pana Macieja Ziembli, pracowników Gminnej Biblioteki Publicznej im. ks. Józefa Sadzika,  których wspierała pani Małgorzata Sroka, nauczyciel-bibliotekarz z ZSZiO w Sułkowicach. Przy tworzeniu dekoracji i propagowaniu akcji niezwykle pomocni okazali się pracownicy Referatu Rozwoju Lokalnego i Promocji Urzędu Miejskiego.

Duże zainteresowanie, z jakim spotkała się akcja zarówno w ubiegłym, jak i w tym roku pokazało, że oprócz walorów czytelniczych, była ona także elementem silnie integrującym naszą wspólnotę lokalną, zgromadziła bowiem przedstawicieli różnych grup i instytucji.

Akcja Narodowego Czytania organizowana jest przez Prezydenta RP od 2012 roku. Została zainicjowana wspólną lekturą „Pana Tadeusza” Adama Mickiewicza. Podczas następnych edycji przeczytano: dzieła Aleksandra Fredry, „Trylogię” Henryka Sienkiewicza, „Lalkę” Bolesława Prusa, „Quo Vadis” Henryka Sienkiewicza, „Wesele” Stanisława Wyspiańskiego, „Przedwiośnie” Stefana Żeromskiego, polskie nowele, „Balladynę” Juliusza Słowackiego, „Moralność Pani Dulskiej” Gabrieli Zapolskiej oraz „Ballady i romanse” Adama Mickiewicza. 6  czerwca 2023 r., w dniu 182. rocznicy urodzin Elizy Orzeszkowej, Prezydent RP Andrzej Duda opublikował list zapraszający do włączenia się we wspólne czytanie dzieła z kanonu polskiej literatury – powieści „Nad Niemnem” tejże autorki. List pana Prezydenta odczytał na naszym spotkaniu  Burmistrz Sułkowic pan Artur Grabczyk.

Po tym wprowadzeniu spotkanie przebiegło wg scenariusza przygotowanego przez panią dyrektor GBP Małgorzatę Dzidek  i polonistkę z ZSZiO Urszulę Woźnik-Batko, które dokonały wyboru odpowiednich fragmentów powieści i połączyły je w spójną całość.

Powieść, którą pan Prezydent wybrał do tegorocznego Narodowego Czytania, prawie każdemu kojarzy się z  tym samym – z pięknymi opisami przyrody. I słusznie, bo już w pierwszych akapitach odnajdujemy opis nadniemeńskiego krajobrazu – rozległej, otwartej przestrzeni łąk i pól, przepełnionej zapachem kwiatów, śpiewem ptaków i brzęczeniem owadów. Orzeszkowa oddaje w pełni piękno natury, a następnie przechodzi do opisu siedzib ludzkich, które pozostają w harmonii z otaczającą je przyrodą. Zieleń osłania i ozdabia domostwa, nadając im swojski, kojący charakter. Te początkowe fragmenty odczytali przedstawicieli władz samorządowych i szkolnych, pani dyrektor ZSZiO w Sułkowicach Anna Łuczak oraz pan burmistrz Dariusz Melerowicz.

Powieść „Nad Niemnem” jest bardzo długa. Zdecydowaliśmy, że podczas naszej imprezy odczytamy końcowe rozdziały pierwszego tomu. Początek rozdziału piątego przedstawił nam główną bohaterkę, Justynę Orzelską, która wspomina swoje dzieciństwo oraz pierwsze spotkanie z przedstawicielami rodu Korczyńskich: Benedyktem i panią Andrzejową, a następnie wspomnienie romansu z Zygmuntem. Do czytania zaprosiliśmy dyrektorów sułkowickich szkół: panią dyrektor SP nr 1 Danutę Nykiel i po raz kolejny panią dyrektor ZSZiO Annę Łuczak, wraz z reprezentującym organizatorów księdzem Maciejem Kłosem.

Następny fragment ukazał nam kolejnego głównego bohatera powieści, Jana Bohatyrowicza, podczas pracy.  Jego rozmowa z Justyną pokazała nam go jako człowieka pracowitego, radosnego, niepoddającego się losowi, czyli jako typowego bohatera pozytywistycznego. Do odczytania tego fragmentu zaprosiliśmy przedstawicieli Urzędu Miasta, kierownika Referatu Rozwoju Lokalnego i Promocji panią Ewę Garbień oraz pana burmistrza Artura Grabczyka, wraz z reprezentującą organizatorów panią Bernadettą Zarembą.

Idąc przez zaścianek bohaterowie spotykają jego mieszkańców przy pracy, Janek opowiada o nich Justynie. Są to m.in. Jadwiga Domuntówna i  synowie Fabiana Bohatyrowicza. W końcu docierają do domu stojącego na skraju wsi. Taką historię przeczytała nam pani Danuta Kostowal-Suwaj, nauczycielka ze SP nr 1.

Zanim doszło do poznania się Justyny i Anzelma Bohatyrowicza, na chwilę wróciły wspomnienia z czasów młodości bohatera, kiedy to był on związany z ciotką Justyny, Martą Korczyńską. Ten fragment odczytała pani Anna Bargieł, polonistka ze SP nr 2.

I wreszcie Justyna poznaje gospodarstwo Janka i jego rodzinę. Wizyta panienki z dworu budzi ciekawość mieszkańców zaścianka, kierowana nią pojawia się na podwórku Anzelma sąsiadka, Elżunia. Wkrótce po niej na podwórku Anzelma pojawia się jej ojciec, Fabian Bohatyrowicz i dowiadujemy się o konflikcie między dworem a zaściankiem. Fragment opisujący tę wizytę przeczytali uczestnicy z Klubu Senior +.

Po kłótni z Fabianem pojawiła się pewna propozycja, która dała początek wspólnej wyprawie Jana, Anzelma i Justyny. W drodze do celu Justyna miała okazję jeszcze lepiej poznać mieszkańców zaścianka. Wszystkich ich łączyło jedno – ukazani zostali w trakcie pracy, która była najważniejszą wartością w epoce pozytywizmu. Fragment opisujący tę wędrówkę przeczytała nam pani Barbara Bogunia, czytelniczka GBP w Sułkowicach w towarzystwie Przewodniczącego Rady Miejskiej, pana Waldemara Wolskiego.

Wysłuchany fragment powieści zakończył się motywem pieśni. To jeden z ważniejszych motywów w powieści, dlatego poprosiliśmy panią Zofię Kurowską, członkinię sułkowickiego chóru o zaśpiewania ludowej pieśni „Ty pójdziesz górą…”, której fragmenty kilkakrotnie pojawiają się w „Nad Niemnem”. Kto nie słyszał – niech żałuje. Po tym wspaniałym przerywniku powróciliśmy do trójki naszych bohaterów wędrujących nad Niemen. Zanim tam dotarli, mieliśmy okazję zaobserwować, jak wielkim autorytetem cieszył się stryj Anzelm w Bohatyrowiczach. Pokazał nam to fragment, który z wielką ekspresją odczytały panie terapeutki ze Środowiskowego Domu Samopomocy, Ewelina Węgrzyn - Kiszka i Anna Obajtek- Biela. Było to  spotkanie z Jadwigą i jej dziaduniem, po którym trójka bohaterów wędruje dalej. I tutaj na naszej kanapie w dwóch turach zasiedli uczniowie ZSZiO wraz ze swoimi nauczycielkami: Barbarą Bobeł, Małgorzatą Sroką i Urszulą Woźnik-Batko. Przybliży nam jeden z najbardziej znanych fragmentów „Nad Niemnem” – legendę o Janie i Cecylii. A jak potoczyły się dalsze losy rodu Bohatyrowiczów? O tym dowiedzieliśmy się z fragmentu kończącego tom pierwszy, który przeczytały nam panie Aniela Ogarek i Zofia Kurowska, reprezentujące  sułkowickie Stowarzyszenie Gospodyń.

Prowadzący imprezę duet, pani Monika Widlarz i pan Damian Dzidek, przez swój profesjonalizm sprawili, że nikomu czas się nie dłużył i ani się spostrzegliśmy, że trzeba już było wracać znad fikcyjnego Niemna do rzeczywistości.

Czytanym fragmentom powieści towarzyszyła specjalnie na tę okazję przygotowana prezentacja multimedialna złożona z obrazów wygenerowanych przez sztuczną inteligencję na podstawie fragmentów wybranych do tegorocznego czytania. Wszyscy uczestnicy byli zachwyceni wynikiem pracy pana Macieja Ziembli.

Po odczytaniu wszystkich przygotowanych fragmentów nadszedł czas na podziękowania. Wszyscy uczestnicy otrzymali za udział pamiątkę  w postaci okolicznościowego podziękowania i bardzo chętnie wpisywali się do Kroniki Biblioteki. Na zakończenie spotkania pani dyrektor Małgorzata Dzidek podziękowała uczestnikom i zaprosiła do udziału w kolejnej edycji. Do podziękowań dołączył pan burmistrz, który wyraził swoją radość, że po raz kolejny w Sułkowicach udało się zorganizować tak ciekawą akcję. Wspomniał także o niedawnej wizycie w Izbie Tradycji pana prezydenta Andrzeja Dudy, który patronuje Narodowemu Czytaniu.

Mamy nadzieję, że Narodowe Czytanie na stałe zagości w kalendarzu imprez kulturalnych organizowanych przez GBP w Sułkowicach.

Tekst: Małgorzata Dzidek, fot.: Maciej Ziembla

Fotorelacja z wydarzenia: