Aktualności

Przełęcz Sanguszki jest rozległym obniżeniem grzbietu oddzielającym doliny Harbutówki i Paleczki. Etymologia nazwy związana jest z upamiętnieniem księcia Eustachego Sanguszki (1842-1903), który w latach 1890-1895 sprawował urząd marszałka Galicyjskiego Sejmu Krajowego. Przez przełęcz przebiega droga wojewódzka nr 956. Niewątpliwie stanowi ona jeden z najciekawszych zabytków drogownictwa, pod względem inżynieryjnym, historycznym i krajobrazowym, w polskiej części Karpat Zachodnich. Droga łączy ze sobą Sułkowice z Suchą Beskidzką. Wybudowano ją  w latach 1894 - 1895, w celu zmniejszenia długości dystansu do Suchej i Zembrzyc od strony Krakowa.

Pomnik na Przełęczy Sanguszki, fot. Piotr Gatlik

W 1895 roku na przełęczy w pobliżu drogi wybudowano kamienny pomnik, upamiętniający budowę trasy. Świadczy on dzisiaj o randze przeprawy drogowej przez góry w tamtych czasach. Patronami inwestycji byli: C. K. Namiestnik Kazimierz Badeni oraz Marszałek Kraju Ks. Eustachy Sanguszko. Na pomniku wyryto inskrypcję „Przejście przez te górę zbudowano za rządów ich Ekscelencyj C. K. Namiestnika hr. K. Badeniego i Marszałka Krajowego Ks.  E. Sanguszki D. 4 maja 1895r” . Stanowi on dowód kunsztu inżynieryjnego ówczesnych lat. Droga ta posiadała dwa znaczenia: gospodarcze oraz militarne.

Na przełęczy znajduje się również krzyż. Został on wzniesiony 3 maja 1999 roku, dla upamiętnienia ofiar konfederacji barskiej, którzy zginęli w obronie ojczyzny w walce z Rosjanami. Ich masowy grób znajduje się na wzgórzu, które miejscowa ludność nazywa „Groby”. Oprócz pomnika i krzyża, na przełęczy znajdują się również pozostałości ziemnych fortyfikacji z 1914 roku, które można zobaczyć obok drogi u podnóża Krowiej Góry. Ich funkcją było ryglowanie traktu od strony Sułkowic, w momencie ataku Rosjan.

Przełęcz Sanguszki jest bardzo atrakcyjnym miejscem pod względem turystycznym. Rozciąga się z niej wspaniała panorama Beskidu Makowskiego, Beskidu Żywieckiego oraz Pogórza Wielickiego. Jest to również świetna baza wypadowa na wędrówki piesze po Paśmie Babicy z najwyższym punktem Babicą (727 m n.p.m.) oraz Lesie Groby z Działem Paleckim na Lanckorońską Górę (552 m n.p.m.), przez które biegnie niebieski szlak turystyczny.

Opracowanie: Paulina Węgrzyn