Aktualności
Harbutowice
Rozległa wieś w gminie Sułkowice, ulokowana w dolinach Harbutówki i Gościbi, przy drodze Biertowice-Zembrzyce.
Pierwsza osada powstała tu przypuszczalnie już w XIII w. Wzmianka parafii we wsi Erbodi Villa (Erbord – niem. Wersja imienia Herbert) pochodzi ze spisu świętopietrza z 1327 r. Kościółek parafialny św. Michała Archanioła znajdował się prawdopodobnie na grzbiecie górskim na zachód od dzisiejszej wsi – przetrwała o nim tradycja, jest on tam zaznaczony jeszcze na mapach z końca XVIII w.
W XV w. dokumenty mówią o wsi Harbothovicze, która od 1410 r. należała do starostwa lanckorońskiego. W 1564 r. mieszkało tu 31 kmieci. W 1729 r. odnotowano 4 łany należące do sołectwa oraz 56 chałup kmiecych.
W czasie konfederacji barskiej w okolicy operowały oddziały konfederatów, którzy mieli bazę w twierdzy lanckorońskiej. Na wzgórzach wokół Harbutowic wiosną 1771 r. odbyła się koncentracja ich oddziałów, dowodzonych przez pułkownika Charlesa Dumouriez. Dwóch Konfederatów, poległych w tym czasie w potyczce, pochowanych jest pod szczytem Szklanej Góry. W lesie Groby znajdują się mogiły poległych w przegranej bitwie pod Lanckoroną 23 maja 1771 r. – otaczają one nikłe ślady kościółka św. Michała. Obecnie miejsce to jest znane jako cmentarz konfederatów i upamiętnione nową kapliczką.
Mogiły konfederatów barskich w Lesie Groby, fot. Piotr Gatlik
W 1777 r. wieś zakupiła księżna Franciszka z Krasińskich. Na początku XIX w. przeszła ona w ręce książąt de Montlèart. W 1891 r. książę Maurycy de Montlèart odsprzedał ją wraz z okolicznymi miejscowościami książętom Rainerowi i Leopoldowi Habsburgom z Żywca. Po upadku monarchii habsburskiej, od 1918 r. miejscowy mająteczek należał do Zygmunta Lewakowskiego.
W 1944 r. wyżej położne przysiółki Harbutowic – Jaworze i Kozówka oraz gajówka w dolinie Gościbi stały się bazą oddziałów partyzanckich AK „Limba”, „Setka-part” (12 pułk piechoty AK), „Surowiec” (Oddział Rozpoznawczy 23 DP AK), który wybudował bazę zimową w lesie Gościbia, a także oddziału AL Tadka, Oddziału Wojskowego Pogotowia Polskich Socjalistów por. Stanisława Długosza „Zamka” oraz sowieckiego oddziału wywiadowczego „Głos”. Kulminacją tych wydarzeń była bitwa z obławą niemiecką stoczona w lesie Gościbia 12 stycznia 1945 r. Działania partyzanckie w okolicy upamiętnia pomnik przy gajówce.
Źródło: A. Boryczko, P. Sadowski, M. Stoszek, 2013, Wokół Dalina i Gościbi, przewodnik turystyczny Lokalnej Grupy Działania „Między Dalinem i Gościbią”
Obelisk upamiętniający czyn zbrojny Żołnierzy - Partyzantów, którzy w latach 1944-1945 niezłomnie walczyli z okupantem o wolność wszystkich Polaków na Gościbi obok leśniczówki w Harbutowicach, fot. Piotr Gatlik
Kościół parafialny pw. Najświętszego Imienia Maryi Panny zbudowany w stylu józefińskim z obrazem Matki Boskiej Harbutowickiej z 1828 r., fot. Piotr Gatlik
Samotny dąb pod Lasem Groby na Granicach, fot. Piotr Gatlik
Panorama Harbutowic i Sułkowic ze Szklanej Góry, fot. Piotr Gatlik
Cisy im. prof. Mariana Raciborskiego w Harbutowicach - rosną przy czarnym szlaku prowadzącym z Harbutowic Ruskówki przez Podlesie na Bieńkowską Górę w Paśmie Babicy. Jedne z najstarszych drzew w Polsce.
W 1934 r. zostały uznane za pomnik przyrody, fot. Piotr Gatlik